در مقالات قبلی با مفهوم کلی هوش مصنوعی آشنا شدیم. حال بیایید ببینیم که هوش مصنوعی بر اساس نحوه کارکرد و انجام کارهای مختلف به چند دسته تقسیم می‌شود. این دسته‌بندی به ما کمک می‌کند تا بهتر درک کنیم که هر نوع هوش مصنوعی در چه حوزه‌هایی کاربرد دارد.
انواع هوش مصنوعی براساس کارکرد:
ماشین‌های واکنشی (Reactive Machines):
این ساده‌ترین نوع هوش مصنوعی است که تنها بر اساس اطلاعات لحظه حاضر تصمیم‌گیری می‌کند. این ماشین‌ها فاقد حافظه و توانایی یادگیری هستند و صرفاً به محرک‌های محیطی واکنش نشان می‌دهند. به عنوان مثال، برنامه‌های شطرنج اولیه که تنها حرکات ممکن را بررسی می‌کنند و بهترین حرکت را انتخاب می‌کنند، نمونه‌ای از ماشین‌های واکنشی هستند.
هوش مصنوعی با حافظه محدود (Limited Memory):
این نوع هوش مصنوعی می‌تواند از داده‌های گذشته برای تصمیم‌گیری در آینده استفاده کند. به عبارت دیگر، این ماشین‌ها می‌توانند از تجربیات قبلی خود بیاموزند و عملکرد خود را بهبود بخشند. خودروهای خودران نمونه‌ای از این نوع هوش مصنوعی هستند که از داده‌های حسگرها برای تشخیص موانع و هدایت خودرو استفاده می‌کنند.
نظریه ذهن (Theory of Mind):
این سطح از هوش مصنوعی به ماشین‌ها اجازه می‌دهد تا احساسات، باورها و انگیزه‌های انسان‌ها را درک کنند و تعاملات اجتماعی پیچیده‌تری داشته باشند. ربات‌های اجتماعی که می‌توانند با انسان‌ها گفتگو کنند و احساسات آن‌ها را تشخیص دهند، نمونه‌ای از این نوع هوش مصنوعی هستند.
هوش مصنوعی خودآگاه (Self-Awareness):
این بالاترین سطح هوش مصنوعی است که هنوز به صورت تئوری مطرح شده است. هوش مصنوعی خودآگاه می‌تواند آگاهی از خود و محیط اطراف داشته باشد، احساسات پیچیده‌ای را تجربه کند و حتی اهداف خود را داشته باشد.
جدول مقایسه انواع هوش مصنوعی از نظر آگاهی:
| نوع هوش مصنوعی | قابلیت‌ها | مثال |
| ماشین‌های واکنشی | پاسخ به محرک‌های فعلی |
برنامه‌های شطرنج اولیه
|
| حافظه محدود | استفاده از داده‌های گذشته | خودروهای خودران |
| نظریه ذهن | درک احساسات و انگیزه‌های انسان | ربات‌های اجتماعی |
| خودآگاه | آگاهی از خود و محیط | (هنوز وجود ندارد) |
نتیجه‌گیری:
هوش مصنوعی به سرعت در حال پیشرفت است و هر روز شاهد کاربردهای جدید و شگفت‌انگیز آن هستیم. با درک انواع مختلف هوش مصنوعی، می‌توانیم بهتر به آینده این فناوری امیدوار باشیم و نقش آن را در زندگی خود بهتر درک کنیم.
